در دنیای دیجیتال امروز، اگرچه واژه پورتال به کرات شنیده می‌شود، اما بسیاری از مردم هنوز درک دقیقی از مفهوم و کاربردهای آن ندارند. در این مطلب از سری مطالب آموزشی وبلاگ پارس وی دی اس به پورتال چیست؟ بررسی کامل انواع و ویژگی های پورتال می‌پردازیم.
شناخت صحیح پورتال، انواع مختلف و ویژگی‌های آن می‌تواند نقش مهمی در موفقیت کسب‌وکارها ایفا کند. در ادامه مطلب برای برسی بیشتر پورتال با ما همراه باشید.
درک مفهوم پورتال
پورتال که در زبان فارسی به معنای درگاه است، در حوزه فناوری اطلاعات به سکویی اطلاق می‌شود که به عنوان یک نقطه دسترسی متمرکز برای اطلاعات و خدمات گوناگون عمل می‌کند. این صفحه وب پیشرفته، دسترسی آسان به انواع خدمات و اطلاعات را بدون محدودیت مکانی فراهم می‌آورد.
به بیان ساده، پورتال یک درگاه مجازی است که کاربران از طریق آن می‌توانند کلیه نیازهای خود را برطرف سازند. برای مثال، کاربران می‌توانند از طریق پورتال به جستجوی اطلاعات بپردازند، خریدهای روزمره خود را انجام دهند، حساب‌های بانکی خود را مدیریت کنند، اعتبار حساب‌های مختلف را افزایش یا کاهش دهند و اطلاعات سخت‌افزاری محل کار خود را به روز نمایند.
سیر تکامل پورتال‌ها
برای درک بهتر پورتال، آگاهی از روند تحول و تکامل آن ضروری است. ظهور پورتال‌ها به زمانی بازمی‌گردد که نرم‌افزارها به گونه‌ای طراحی شدند که کاربران برای کار با یک برنامه، نیازی به بستن برنامه‌های دیگر نداشتند.
نسل اول پورتال‌ها شامل سکوهایی مانند یاهو و اکسایت بودند که عمدتاً بر ارائه محتوا، اسناد و فیدهای اطلاعاتی متمرکز بودند. این پورتال‌ها معمولاً اطلاعات مربوط به شرکت یا سازمان دارنده خود را ارائه می‌دادند که شامل اخبار شرکت، فرم‌های استخدام، اطلاعات کارکنان، روش‌های برقراری ارتباط، اسناد رسمی، سیاست‌های شرکت و لینک‌های مفید می‌شد.
در نسل دوم پورتال‌ها، امکان همکاری کاربران در محیط پورتال به عنوان مهم‌ترین ویژگی متمایزکننده پدید آمد. در این نسل، امکان همکاری دوطرفه بین کارمندان و گروه‌های کاری برای انجام وظایف محوله فراهم شد. سرویس مدیریت محتوا و سرویس‌های همکاری از جمله قابلیت‌های افزوده شده به این نسل بودند. همچنین امکان گفتگوی بین همکاران، مدیریت ایمیل‌ها و تنظیم قرارهای ملاقات از طریق این پورتال‌ها میسر شد.
نسل سوم پورتال‌ها با هدف ایجاد فضای مجازی برای سایت‌های فروشگاهی توسعه یافتند. این پورتال‌ها بین کارمندان، تولیدکنندگان، عرضه‌کنندگان و مشتریان ارتباط برقرار کردند. کاربران از طریق این پورتال‌ها توانستند با یکدیگر تعامل داشته باشند و به محتوا، امکانات و ابزارهای ارائه شده دسترسی پیدا کنند. پورتال‌های نسل سوم به صورت خودکار عمل می‌کنند و با توجه به نقش کاربر، سفارشی می‌شوند.
تفاوت پورتال با وب‌سایت
برای درک کامل مفهوم پورتال، لازم است تفاوت آن با وب‌سایت معمولی مورد بررسی قرار گیرد. در حالی که وب‌سایت‌ها عمدتاً بر ارائه اطلاعات متمرکز هستند، پورتال‌ها خدمات گسترده‌تری ارائه می‌دهند.
وب‌سایت‌های سازمانی مانند وب‌سایت بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، شهرداری‌ها و سازمان‌های دولتی، برخلاف وب‌سایت‌های خبری ساده، نیازمند امکانات و خدمات تخصصی هستند. این ویژگی باعث می‌شود به این قبیل وب‌سایت‌ها به عنوان پورتال نگریسته شود.
انواع پورتال‌ها
با پیشرفت فناوری، انواع مختلفی از پورتال‌ها توسعه یافته‌اند که هر یک خدمات ویژه‌ای ارائه می‌دهند.
پورتال دانشگاهی: دانشگاه‌ها علاوه بر پورتال سازمانی، به وب‌سایت‌های قدرتمندی برای خدمت‌رسانی به کارکنان و دانشجویان نیاز دارند. پورتال‌های دانشگاهی با دیجیتالی کردن فرآیندهای اداری، موجب صرفه‌جویی در زمان و انرژی شده و تجربه بهتری برای کاربران ایجاد می‌کنند.
پورتال سازمان‌های خدماتی: شرکت‌های خدماتی مختلف از جمله فروشگاه‌های آنلاین، مؤسسات تخصصی، ادارات، مراکز فرهنگی و سازمان‌های عمومی، از پورتال‌ها برای ارائه خدمات الکترونیکی استفاده می‌کنند. این سازمان‌ها در زمینه کیفیت خدمات و طراحی پورتال با یکدیگر رقابت می‌کنند.
پورتال بانکی: بانک‌ها به شدت به سمت الکترونیکی شدن حرکت کرده‌اند و پورتال‌های سازمانی قدرتمندی توسعه داده‌اند تا خدمات بهتری به مشتریان ارائه دهند.
پورتال بیمه: شرکت‌های بیمه دارای پورتال‌های درون‌سازمانی هستند که خدمات متنوعی از جمله استعلام بیمه، پرداخت حق بیمه، مشاهده سوابق بیمه و پرداخت اینترنتی را ارائه می‌دهند.
پورتال دولتی: دولت‌ها با ایجاد پورتال‌های خدماتی آنلاین، به کاهش ترددهای شهری کمک می‌کنند. مفهوم دولت الکترونیک با گسترش این پورتال‌ها محقق شده است.
پورتال شرکتی: این پورتال‌ها راهکارهای تجاری پیشرفته‌ای در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهند. راه‌حل‌هایی مانند مدیریت گردش کار و ایجاد همکاری بین گروه‌های کاری، ابزار قدرتمندی برای سازمان‌ها به شمار می‌روند.
پورتال شهرداری: شهرداری‌ها با مستقر کردن فرآیندهای اداری بر بستر اینترنت، به کاهش مراجعه‌های حضوری و بهبود بهره‌وری کمک می‌کنند.
مزایای استفاده از پورتال
به کارگیری پورتال‌ها مزایای متعددی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به افزایش فروش آنلاین، مدیریت کارآمد پرسش‌ها و درخواست‌های مشتریان، انتشار اطلاعات ارزشمند، تنوع در ارائه خدمات، بهبود تعامل با کاربران، افزایش آگاهی از برند، پشتیبانی از ماژول‌های مختلف و ارائه درگاه‌های انعطاف‌پذیر و کاربرپسند اشاره کرد.
جمع‌بندی
پورتال‌ها به عنوان درگاه‌های جامع دیجیتال، نقش حیاتی در تحول دیجیتال سازمان‌ها ایفا می‌کنند. با توجه به تنوع و کاربردهای گسترده پورتال‌ها، سازمان‌ها می‌توانند با انتخاب و پیاده‌سازی پورتال مناسب، خدمات بهتری به کاربران ارائه داده و به اهداف تجاری خود دست یابند.
در عصر دیجیتال کنونی، توسعه پورتال‌های کارآمد نه تنها یک مزیت رقابتی، بلکه یک ضرورت برای ماندگاری و رشد سازمان‌ها محسوب می‌شود.
